Κατά την διάρκεια του Τουρκοαρμένικού πόλεμου του 1918, όταν οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Αρμενία, διαπράττοντας εγκλήματα μεταξύ άλλων σφαγές και βιασμούς εις βάρος του άμαχου αρμενικού πληθυσμού και όταν στον δρόμο τους βρέθηκε το ελληνικό χωριό Γιαγντάν, λέγεται πως ο Αλέξανδρος Γκαργκαλάτζεβ, βγήκε να τους αντιμετωπίσει καβάλα στο άλογο, προσφέροντας τους ψωμί και αλάτι και πείθοντας τους πως στο χωριό δεν υπήρχαν πληθυσμοί Αρμενίων, που την περίοδο εκείνη βρισκόταν στο στόχαστρο των Τούρκων, αποτρέποντας τους έτσι να λεηλατήσουν το χωριό.

Στην πραγματικότητα καθ’ όλο το διάστημα των τουρκικών επιδρομών, τα γυναικόπαιδα του χωριού και όσες οικογένειες Αρμενίων είχαν καταφύγει για βοήθεια στο Γιαγντάν, κρύβονταν σε ειδικά διαμορφωμένες σπηλιές που τις λέγανε «ζάγας» στο βάθος του φαραγγιού, τις οποίες είχαν δημιουργήσει οι κάτοικοι για τον σκοπό αυτό.

Ένα από τα επίθετα τούρκικης προέλευσης του χωριού Γιαγντάν, είναι και το Σαριμαχμούντοβ από το “Sarımahmut” και το ρώσικο “οβ”, που αποτελεί και την μεγαλύτερη φαμίλια στο χωριό, η οποία χωρίζεται σε επιμέρους μικρότερες, για τον διαχωρισμό και την αποφυγή αιμομιξιών. Για τον διαχωρισμό του κάθε γένους, έχουν αποδωθεί χαρακτηρισμοί βάση του γηραιότερου αρρένος μέλους της οικογένειας, όπως οι Νικονάντ, Φωτανάντ, Αριχμιντονάντ, Λαζαρικονάντ, Τσιπινάντ και Κιοσανάντ.

Ο χαρακτηρισμός της φαμίλιας Κιοσά είχε αποδοθεί στα αραιά γένια του γηραιότερου άρρενος μέλους, του Σαριμαχμούντοβ Αλεξάντρ.

Ο υποχρεωτικός εκτουρκισμός των επιθέτων των ελληνικών κοινοτήτων της περιοχής της Γκιουμούς Χανέ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που μέχρι την περίοδο εκείνη είχαν ελληνικά ονόματα, οξύνθηκε με την άνοδο των ¹derebeys. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, οι τοπικές αρχές δεν αποδεχόταν την καταχώριση ελληνικών ονομάτων στα αρχεία της τοπικής αυτοδιοίκησης, για φορολογικούς σκοπούς, με αποτέλεσμα να επιβάλλονται επίθετα τουρκικής προέλευσης με ρίζες που βασίζονταν στο επάγγελμα, τη καταγωγή η τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του καθενός.

Ο εξελληνισμός των τούρκικων επιθέτων των Ελλήνων του Πόντου, σημειώθηκε κατά τα μέσα του 18ου αιώνα, όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία αναγκάστηκε να πραγματοποιήσει μεταρρυθμίσεις και να δώσει ισότιμη θέση στους Χριστιανούς με αυτήν των μουσουλμάνων πολιτών της αυτοκρατορίας, με αποτέλεσμα οι Έλληνες να αποκτήσουν και πάλι το δικαίωμα επιλογής επιθέτων της αρεσκείας τους.

Έναν άλλο σημαντικό παράγοντα στον εξελληνισμό των τούρκικων επιθέτων, αποτέλεσε η μεταρρύθμιση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας για την επιτροπή της ίδρυσης επίσημων Ελληνικών σχολείων στον Πόντο, που μέχρι εκείνη την περίοδο υπήρχαν ως παλαιού εκκλησιαστικού τύπου. Η ανάγκη καταγραφής των μαθητών στα μητρώα και τους καταλόγους, αλλά και η επιθυμία των διδασκάλων για την Ελληνική παιδεία και μόρφωση, τους ώθησε να προσθέσουν το αρχαίο ελληνικό επίθημα “δις” ή “διαδής” στα επίθετα που είχαν μέχρι τότε οι μαθητές.

Η ομάδα των μεταλλωρύχων – προγόνων των κατοίκων του χωριού Γιαγντάν, που κατά την περίοδο του 1762 – 1763, μετανάστευσε στην Γεωργία από την περιοχή της Γκιουμούς Χανέ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για την ανάπτυξη μεταλλείας, διατήρησε τα επίθετα τούρκικης προέλευσης και μετά την μόνιμη εγκατάσταση τους στην περιοχή του ²Λόρι, του βασίλειου της Γεωργίας.

Τα επίθετα των κατοίκων του χωριού Γιαγντάν, της περιοχής Λόρι, πήραν την τελική τους μορφή επί Σοβιετικής Αρμενίας, με την προσκόλληση του ρώσικου επιθήματος “οβ”, που αποτελούσε μια σκόπιμη πολιτική της Σοβιετικής Ένωσης για την εξάλειψη εθνικών μειονοτήτων. Έτσι τελικά το επίθετο τούρκικης προέλευσης – “Σαριμαχμούντ”, έγινε Σαριμαχμούντοβ.

Το Σαριμαχμούντοβ ήταν το πιο διαδεδομένο επίθετο του χωριού Γιαγντάν, πράγμα που δεν σήμαινε ότι όσοι είχαν αυτό το επίθετο ήταν απαραίτητα και μεταξύ τους συγγενείς, έτσι για τον διαχωρισμό του κάθε ξεχωριστού γένους, είχαν αποδοθεί υποκοριστικά βάση του γηραιότερου άρρενος μέλους, όπως το Νικονάντ, Φωτανάντ, Αριχμιντονάντ, Λαζαρικονάντ, Τσιπινάντ και Τσαντονάντ.

Η προέλευση τoυ όρου “Σαριμαχμούτ” δεν έχει διασωθεί μέχρι τις μέρες μας, αλλά κατά πάσα πιθανότατα προέρχεται από την ονομασία της περιοχής στην οποία υπάγονταν φορολογικά οι κάτοικοι της. Περιοχή με το αντίστοιχο όνομα “Σαριμαχμούτ” έχει καταγραφεί από ιστορικούς στην πόλη της Αντιόχειας κατά την περίοδο του 1750 – 1840.

Όσον αφορά την ετυμολογία του επιθέτου “Σαριμαχμούτ”, προέρχεται από το τούρκικο “sari”  που σημαίνει – κίτρινος και το “Mahmut” – που είναι η τούρκικη εκδοχή του ονόματος αραβικής προέλευσης “Mahmud” και σημαίνει αξιέπαινος.

Η ιστορία των τουρκικών επιθέτων των κατοίκων του χωριού Γιαγντάν ολοκληρώνεται με την μετανάστευση τους στην «μητέρα πατρίδα», οπού κατά την διαδικασία απόκτησης της Ελληνικής Ιθαγένειας, όσα επίθετα ήταν δυνατό εξελληνίστηκαν, αποκόπτοντας το ρώσικο επίθημα “οβ” και αντικαθιστώντας το με το ελληνικό “ίδης” ή “αδής”, ενώ άλλα που περιείχαν τούρκικη η μουσουλμανική ορολογία, αντικαταστάθηκαν από πατρωνυμικά επίθετα. Έτσι το πιο διαδεδομένο επίθετο του χωριού Γιαγντάν εξαλείφθηκε την δεκαετία του 1990.

Ένα από τα επίθετα τούρκικης προέλευσης του χωριού μας είναι και το Σαριμαχμούντοβ από το Σαριμαχμουτ και το ρώσικο “οβ”, που αποτελεί και την μεγαλύτερη φαμίλια στο χωριό, η οποία χωρίζεται σε επιμέρους έξι μικρότερες, για την αποφυγή αιμομιξιών. Για τον διαχωρισμό του κάθε γένους Σαριμαχμούντοβ έχουν αποδωθεί χαρακτηρισμοί βάση του μεγαλύτερου αρρένος μέλους της οικογένειας, όπως το Νικονάντ, Φωτανάντ, Αριχμιντονάντ, Λαζαρικονάντ, Τσιπινάντ και Κιοσανάντ.

Ο χαρακτηρισμός της φαμίλιας Κιοσά είχε αποδοθεί στα αραιά γένια του ιδρυτή της, του Σαριμαχμούντοβ Αλέξανδρου.

Ένα από τα επίθετα τούρκικης προέλευσης του χωριού Γιαγντάν, είναι και το Σαριμαχμούντοβ από το “Sarımahmut” και το ρώσικο “οβ”, που αποτελεί και την μεγαλύτερη φαμίλια στο χωριό, η οποία χωρίζεται σε επιμέρους μικρότερες, για τον διαχωρισμό και την αποφυγή αιμομιξιών. Για τον διαχωρισμό του κάθε γένους, έχουν αποδωθεί χαρακτηρισμοί βάση του γηραιότερου αρρένος μέλους της οικογένειας, όπως οι Νικονάντ, Φωτανάντ, Αριχμιντονάντ, Λαζαρικονάντ, Τσιπινάντ και Τσαντονάντ.