ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΙΣ ΡΙΖΕΣ
-
Η ζωή στο χωριό αν και δεν προσέφερε πολλές πολυτέλειες μεν, χαρακτηριζόταν όμως από αυτάρκεια και αρμονική ζωή.
-
Χωρίς κατηγορίαΤο χωριό μας αρχίζει να ερημώνει από το 1992 με ’93 κατόπιν πρόσκλησης του ελληνικού κράτους.
ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
Τα τελευταία δυο χρόνια μετά από απουσία τριάντα περίπου χρόνων, σημειώνεται μια αξιόλογη προσπάθεια των ιδρυτών του Ποντιόφωνου χωριού Γιαγντάν της Αρμενίας για την αποκατάσταση των μνημείων τους που καθ’ όλη την διάρκεια της απουσίας τους από το χωριό, με την πάροδο του χρόνου είχαν υποστεί μεγάλες φθορές.
Το χωριό μας αρχίζει να ερημώνει από το 1992 με ’93 κατόπιν πρόσκλησης του ελληνικού κράτους, θέτοντας σ’ εφαρμογή την επιχείρηση “Χρυσόμαλλο Δέρας”, έκτοτε απομένει ελάχιστος αριθμός κατοίκων, κατά πλειοψηφία οι γηραιότεροι, οι οποίοι αδυνατούν να συντηρήσουν εκκλησίες και σπίτια.
ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΓΙΑΓΝΤΑΝ
Αργυρούπολη κέντρο μεταλλουργίας Πόντου
Η Αργυρούπολη ή Gümüşhane οπως ονομάζεται σήμερα μεταφράζεται ως «αργυρότοπος» απο τα τούρκικα. Κατά την περίοδο 16ου — 18ου αιώνα αποτελούσε μια από τις πιο σημαντικές πόλεις του Πόντου.Κύρια απασχόληση των κατοίκων της περιοχής ήταν η μεταλλουργία, την οποία, μάλιστα, ασκούσαν υπό την προστασία των Σουλτάνων και με την κάλυψη υψηλών προνομίων.
Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ
To 1762-1763 ο βασιλιάς της Γεωργίας Ηράκλειος ο Β΄ προσκάλεσε μεταλλωρύχους από την Αργυρούπολη σημερινή Γκιουμούς Χανέ της Τουρκίας για την ανάπτυξη μεταλλείας στο βασίλειό του και συγκεκριμένα στα ορυχεία αργύρου της Αχτάλα και του Αλαβέρντι που ανήκουν στην σημερινή Αρμενία, την εποχή εκείνη η περιοχή αυτή ανήκε στο βασίλειο της Γεωργίας.Με εντολή του βασιλιά δόθηκε η άδεια στους Έλληνες μεταλλωρύχους να εγκατασταθούν σε όλη την επικράτεια της Γεωργίας και να ασχοληθούν με την εξόρυξη μεταλλεύματος.
Ως εκ τούτου το 1763, 800 οικογένειες Ελλήνων της περιοχής Γκιούμους Χανέ αναζητώντας την απελευθέρωση από την καταπίεση του Σουλτάνου, έφτασαν στη Γεωργία και βρήκαν καταφύγιο στα εργοστάσια της Αχτάλα και Αλαβέρντι, 12 χρόνια αργότερα ίδρυσαν το χυτήριο του Λαλβάρ.
ΟΧΥΡΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΗΣ ΑΧΤΑΛΑ
Οι Έλληνες μεταλλωρύχοι υπέστησαν βαριές δοκιμασίες και μετά την φυγή τους από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.Τον Σεπτέμβριο του 1785, ο Ομάρ-Χαν-Άβαριος ο οποίος λεηλατούσε την Γεωργία με τις επιδρομές του, εμφανίστηκε με μεγάλη δύναμη μπροστά στις οχυρώσεις της Μονής της Αχτάλα με αποτέλεσμα μέρος των πολιορκημένων να σφαγιαστούν και οι υπόλοιποι να φυλακιστούν.
ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ
Το 1795, κατά τη διάρκεια της επίθεσης στη Γεωργία από τον Αγά Χαν Μοχάμεντ Κατζάρ τα δύο εργοστάσια λεηλατήθηκαν και πάλι, σκοτώθηκαν 700 Έλληνες μεταλλωρύχοι και 836 αιχμαλωτίστηκαν για πώληση στα σκλαβοπάζαρα του Αζερμπαϊτζάν.Το 1828 το χωριό Αλαβέρντι αποτελούνταν από 50 οικογένειες Ελλήνων μεταλλωρύχων, έναν ηλικιωμένο επίσκοπο, δυο ιερείς, μια ελληνική εκκλησία και ενα σχολείο στο οποίο συνήθως τα αγόρια διδάσκονταν ελληνική γλώσσα και αρχές αριθμιτικής.
ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΓΙΑΓΝΤΑΝ
Στις αρχές του 19 αιώνα, λόγω της μη καταβολής από την τσαρική κυβέρνηση του συμφωνηθέντος ποσού για το χαλκό που παραδόθηκε, η κατάσταση των Ελλήνων μεταλλωρύχων είχε επιδεινωθεί, πολλοί από τους οποίους είχαν πεθάνει από πείνα και τις επιδημίες, οι επιζώντες εγκατέλειψαν τα εργοστάσια και στράφηκαν στην καλλιέργεια στις γύρω περιοχές.Με αποτέλεσμα το 1821, 10-30 χιλιόμετρα από το εργοστάσιο ένα μέρος των μεταλλωρύχων επέλεξε να εγκατασταθεί στην αριστερή πλευρά του φαραγγιού Τζοραγκέτ που απλώνεται στις δύο όχθες του ομώνυμου ποταμού. Η τοποθεσία αυτή που ονομαζόταν Yeghitank μετονομάστηκε σε Yaghdan, που απο τα τούρκικα μεταφράζεται σε «απο λάδι».
Ετυμολογία: «Yağ - Yagh» - λάδι και «dan» - από.
Το 1762-1763 ο βασιλιάς της Γεωργίας Ηράκλειος ο Β΄ προσκάλεσε ανθρακωρύχους από την Αργυρούπολη σημερινή Γκιουμούς Χανέ της Τουρκίας για την ανάπτυξη μεταλλείας στο βασίλειό του και συγκεκριμένα στα ορυχεία αργύρου της Αχτάλα και του Αλαβέρντι που ανήκουν στην σημερινή Αρμενία, την εποχή εκείνη η περιοχή αυτή ανήκε στο βασίλειο της Γεωργίας.
Με εντολή του βασιλιά δόθηκε η άδεια στους Έλληνες ανθρακωρύχους να εγκατασταθούν σε όλη την επικράτεια της Γεωργίας και να ασχοληθούν με την εξόρυξη μεταλλεύματος.
Ως εκ τούτου το 1763, 800 οικογένειες Ελλήνων της περιοχής Γκιούμους Χανέ αναζητώντας την απελευθέρωση από την καταπίεση του Σουλτάνου, έφτασαν στη Γεωργία και βρήκαν καταφύγιο στα εργοστάσια της Αχτάλα και Αλαβέρντι, 12 χρόνια αργότερα ίδρυσαν το χυτήριο του Λαλβάρ.
Οι Έλληνες ανθρακωρύχοι υπέστησαν βαριές δοκιμασίες και μετά την φυγή τους από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Τον Σεπτέμβριο του 1785, ο Ομάρ-Χαν-Άβαριος ο οποίος λεηλατούσε την Γεωργία με τις επιδρομές του, εμφανίστηκε με μεγάλη δύναμη μπροστά στις οχυρώσεις της Μονής της Αχτάλα με αποτέλεσμα μέρος των πολιορκημένων σφαγιάστηκαν και οι υπόλοιποι φυλακίστηκαν.
Το 1795, κατά τη διάρκεια της επίθεσης στη Γεωργία από τον Αγά-Μοχάμεντ-Χαν τα δύο εργοστάσια λεηλατήθηκαν και πάλι, σκοτώθηκαν 700 Έλληνες ανθρακωρύχοι και 836 αιχμαλωτίστηκαν για πώληση στα σκλαβοπάζαρα του Αζερμπαϊτζάν.
Το 1828 το χωριό Αλαβέρντι που ονομαζόταν από τους Τατάρους – Μισχανά – εργοστάσιο χαλκού, αποτελούνταν από 50 οικογένειες Ελλήνων ανθρακωρύχων. Επιπλέον το χωριό είχε έναν ηλικιωμένο επίσκοπο και δυο ιερείς.
Βασιλιάς της Γεωργίας Ηράκλειος Β΄
(1762 – 11 Ιανουαρίου 1798)
